Progress in Plant Protection

Występowanie i struktura płciowa jasnej i ciemnej formy motyli Cydalima perspectalis Walker w Polsce w latach 2020–2022
Occurrence and sexual structure of light and melanic form of the Cydalima perspectalis Walker moths in Poland in 2020–2022

Paweł K. Bereś, e-mail: p.beres@iorpib.poznan.pl

Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Terenowa Stacja Doświadczalna w Rzeszowie, Boya-Żeleńskiego 15, 35-105 Rzeszów, Polska

Jacek Twardowski, e-mail: jacek.twardowski@upwr.edu.pl

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Przyrodniczo-Technologiczny, Katedra Ochrony Roślin, Zakład Entomologii, pl. Grunwaldzki 24a, 50-363 Wrocław, Polska

Michał Grzbiela, e-mail: michal.grzbiela@onet.eu

UPL Polska Sp. z o.o., Stawki 40, 01-040 Warszawa, Polska

Łukasz Siekaniec, e-mail: l.siekaniec@iorpib.poznan.pl

Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Terenowa Stacja Doświadczalna w Rzeszowie, Boya-Żeleńskiego 15, 35-105 Rzeszów, Polska

Beata Bereś, e-mail: b.beres@onet.eu

Centrum Uprawy, Nawożenia i Ochrony Roślin Beata Bereś, Wincentego Pola 18, 35-021 Rzeszów, Polska
Streszczenie

Motyle Cydalima perspectalis występują w dwóch formach kolorystycznych – jasnej oraz ciemnej (melanistycznej). W badaniach wy­konanych w latach 2020–2022 w Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu oceniono udział ciemnej formy ubarwienia imagines w ogólnej populacji motyli pokolenia wiosennego oraz pierwszego pokolenia letniego na bukszpanie zwyczajnym (Buxus sempervirens L.). Z uwagi na niepewność występowania nie oceniano pojawu drugiego pokolenia letnio-jesiennego. Badania wykonano w polowych izolatorach entomologicznych. Najwięcej ciemno ubarwionych motyli stwierdzono w Rzeszowie i Wrocławiu (południowa Polska). W pokoleniu wio­sennym motyli udział formy ciemno ubarwionej kształtował się we wszystkich miejscowościach w przedziale od 0 do 11,6%. Stwierdzono, że ciemno ubarwione osobniki częściej występowały w pokoleniu letnim motyli. Ich udział w tym czasie w ogólnej populacji wynosił od 1,3 do 15,1%. W latach badań w zależności od miejscowości raz dominowały samice, a innym razem samce. Nie stwierdzono wyraźnej dominacji jednej płci.

 

Cydalima perspectalis moths come in two colour forms – light and dark (melanic). Research carried out in 2020–2022 in Rzeszów, Warsaw and Wrocław examined the share of melanic form of imago coloration in the total population of moths of the spring and first summer generation on boxwood (Buxus sempervirens L.). Due to uncertainty of occurrence, the appearance of the second summer-autumngeneration was not assessed. The research was carried out in field entomological chambers. The most melanic form of moths were found in Rzeszów and Wrocław (southern Poland). In the spring moth generation, the share of the dark-coloured forms ranged from 0 to 11.6% in all localities. It was found that melanic-coloured individuals were more common in the summer generation of moths. Their share in the general population at that time ranged from 1.3 to 15.1%. During the years of research, depending on the locality, sometimes females dominated and sometimes males dominated. There was no clear dominance of one sex.

Słowa kluczowe
Cydalima perspectalis; forma jasna; forma ciemna; motyle; struktura płciowa; white type; dark type; moths; sex structure
Referencje

Bakay L., Kollár J. 2018. The spread rate of Cydalima perspectalis (Walker 1859) in Slovakia (2013–2015). Plants in Urban Areas and Landscape 2018: 51–54. DOI: 10.15414/PUAL/2018.51-54

 

Bereś P.K. 2013. Terminy i dynamika wylotów motyli Ostrinia nubilalis Hbn. z resztek pożniwnych kukurydzy w izolatorach entomologicznych w latach 2006–2011 w południowo-wschodniej Polsce. [Dates and dynamics of Ostrinia nubilalis Hbn. moth flights from postharvest maize residues in entomological cages in 2006–2011 in south-east Poland]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 53 (1): 23–31. DOI: 10.14199/ppp-2013-111

 

Bereś P.K. 2019. Ćma bukszpanowa. Azjatycki najeźdźca niszczy bukszpany w Polsce. [Box tree moth. An Asian invader destroys box trees in Poland]. Wiedza i Praktyka, Warszawa, 11 ss. ISBN 978-83-269-8509-6.

 

Bereś P.K., Ziętara P., Nakonieczny M., Kontowski Ł., Grzbiela M., Augustyniak M. 2021. Eight years of Cydalima perspectalis in Poland – from the first finding to the status of invasive species. Biology and Life Science Forum 2 (1): 29. DOI: 10.3390/ BDEE2021-09474

 

Bereś P.K., Ziętara P., Nakonieczny M., Kontowski Ł., Grzbiela M., Augustyniak M. 2022. Cydalima perspectalis in Poland – 8 years of invasion against the background of three other invasive species. Diversity 14 (1): 22. DOI: 10.3390/d14010022

 

Blaik T., Hebda G., Masłowski J. 2016. Cydalima perspectalis (Walker, 1859) – inwazyjny gatunek motyla w faunie Polski (Lepidoptera: Crambidae). [The box tree moth Cydalima perspectalis (Walker, 1859) – an invasive moth species in the fauna of Poland (Lepidoptera: Crambidae)]. Przyroda Sudetów 19 (2016): 121–124.

 

Bras A., Avtzi D.N., Kenis M., Li H., Vétek G., Bernard A., Courtin C., Rousselet J., Roques A., Auger-Rozenberg M.A. 2019. A complex invasion story underlies the fast spread of the invasive box tree moth (Cydalima perspectalis) across Europe. Journal of Pest Science 92: 1187–1202. DOI: 10.1007/s10340-019-01111-x

 

Bury J., Olbrycht T., Mazur K., Babula P., Czudec P. 2017. First records of the invasive box tree moth Cydalima perspecta­lis (Walker, 1859) (Lepidoptera: Crambidae) in south-eastern Poland. [Pierwsze obserwacje inwazyjnego gatunku motyla Cydalima perspectalis (Walker, 1859) (Lepidoptera: Crambidae) w południowo-wschodniej Polsce]. Fragmenta Faunistica 60 (2): 101–106. DOI: 10.3161/00159301FF2017.60.2.101

 

CABI 2015. Invasive Species Compendium, Cydalima perspectalis (Box Tree Moth). https://www.cabi.org/ISC/datasheet/118433 [dostęp: 14.04.2024].

 

Czerniakowski Z.W., Olbrycht T. 2017. Wpływ zanieczyszczenia światłem na entomofaunę. [Influence of light pollution on en­thomophauna]. Polish Journal for Sustainable Development 21 (2): 9–13. DOI: 10.15584/pjsd.2017.21.2.1

 

EPPO 2008. Cydalima perspectalis (DPHNPE). EPPO Global Database. https://gd.eppo.int/taxon/DPHNPE [dostęp: 14.04.2024].

 

Ferracini C., Pogolotti C., Mancardi P., Miglio M., Bonelli S., Barbero F. 2022. The box tree moth: an invasive species severely threatening Buxus natural formation in NW Italy. Forests 13 (2): 178. DOI: 10.3390/ f13020178

 

Geci D., Musliu M., Bilalli A., Ibrahimi H. 2020. New records of Cydalima perspectalis (Walker, 1859) (Lepidoptera, Crambidae) from Albania and Kosovo. Natura Croatica 29 (1): 135–138. DOI: 10.20302/NC.2020.29.13

 

Ghavidel M., Bayat P., Farashiani M.E. 2021. Satellite image processing of the Buxus hyrcana Pojark dieback in the northern forests of Iran. Journal of Forest Science 67, 2021 (2): 71–79. DOI: 10.17221/56/2020-JFS

 

Gómez-Undiano I., Martínez-Ovejero P., Villegas S., Prieto N., Herrero A., Moreno A.V. 2018. First record of Cydalima perspecta­lis (Walker, 1859) for Madrid, Spain (Lepidoptera: Crambidae, Spilomelinae). SHILAP Revista de Lepidopterología 46 (184): 585–591. DOI: 10.57065/shilap.751

 

Göttig S., Herz A. 2017. Observations on the seasonal flight activity of the box tree pyralid Cydalima perspectalis (Lepidoptera: Crambidae) in the Rhine-Main region of Hessia. Journal für Kulturpflanzen 69 (5): 157–165. DOI: 10.1399/JfK.2017.05.01

 

Hizal E. 2012. Two invasive alien insect species, Leptoglossus occidentalis (Heteroptera: Coreidae) and Cydalima perspectalis (Lepidoptera: Crambidae), and their distribution and host plants in Istanbul province, Turkey. Florida Entomologist 95 (2): 344–349. DOI: 10.1653/024.095.0216

 

Korycinska A., Eyre D. 2011. Box tree caterpillar Cydalima perspectalis. FERA Plant Pest and Disease Factsheets. The Food and Environment Research Agency, U.K. https://planthealthportal.defra.gov.uk/assets/factsheets/boxTreeCaterpillar2011.pdf [dostęp: 14.04.2024].

 

Krüger E.O. 2008. Glyphodes perspectalis (Walker, 1859) - new for the European fauna (Lepidoptera: Crambidae). [Glyphodes perspectalis (Walker, 1859) - neu für die Fauna Europas (Lepidoptera: Crambidae)]. Entomologische Zeitschrift mit Insekten- -Börse 118 (2): 81–83.

 

Kucharska-Świerszcz M., Olbrycht T., Czerniakowski Z.W. 2022. The occurrence and harmfulness of box tree moth Cydalima perspectalis (Walker, 1859) (Lepidoptera: Crambidae) in the Podkarpackie Province (SE Poland). BioInvasions Records 11 (1): 84–94. DOI: 10.3391/bir.2022.11.1.09

 

Leuthardt F.L.G., Baur B. 2013. Oviposition preference and larval development of the invasive moth Cydalima perspectalis on five European box-tree varieties. Journal of Applied Entomology 137 (6): 437–444. DOI: 10.1111/jen.12013

 

Leuthardt F.L.G., Billen W., Baur B. 2013. Ausbreitung des Buchsbaumzünslers Diaphania perspectalis (Lepidoptera, Pyralidae) in der Region Basel – eine für die Schweiz neue Schädlingsart. [Spread of the box-tree pyralid Diaphania perspecta­lis (Lepidoptera: Pyralidae) in the region of Basel – a pest species new for Switzerland]. Chapter 1. W: Distribution, life history, food choice and chemical ecology of the invasive box-tree pyralid Cydalima perspectalis. Inauguraldissertation (F.L.G. Leuthardt). Entomo Helvetica 3: 51–57.

 

Mally R., Nuss M. 2010. Phylogeny and nomenclature of the box tree moth, Cydalima perspectalis (Walker, 1859) comb. n., which was recently introduced into Europe (Lepidoptera: Pyraloidea: Crambidae: Spilomelinae). European Journal of Entomology 107: 393–400.

 

Maruyama T., Shinkaji N. 1987. Studies on the life cycle of the box-tree pyralid, Glyphodes perspectalis (Walker) (Lepidoptera: Pyralidae). I. Seasonal adult emergence and developmental velocity. Japanese Journal of Applied Entomology and Zoology 31 (3): 226–232.

 

Matošević D., Lukić I., Bras A., Lacković N., Pernek M. 2017. Spatial distribution, genetic diversity and food choice of box tree moth (Cydalima perspectalis) in Croatia. South-East European Forestry 8 (1): 41–46. DOI: 10.15177/seefor.17-06

 

Musolin D.L., Kirichenko N.I., Karpun N.N., Aksenenko E.V., Golub V.B., Kerchev I.A., Mandelshtam M.Y., Vasaitis R., Volkovitsh M.G., Zhuravleva E.N., Selikhovkin A.V. 2022. Invasive insect pests of forests and urban trees in Russia: origin, pathways, damage, and management. Forests 13 (4): 521. DOI: 10.3390/f13040521

 

Nacambo S., Leuthardt F.L.G., Wan H., Li H., Haye T., Baur B., Weiss R.M., Kenis M. 2014. Development characteristics of the box-tree moth Cydalima perspectalis and its potential distribution in Europe. Journal of Applied Entomology 138 (1–2): 14–26. DOI: 10.1111/jen.12078

 

Nagy A., Szarukán I., Csabai J., Molnár A., Molnár B.P., Kárpáti Z., Szanyi S., Tóth M. 2017. Distribution of the box tree moth (Cydalima perspectalis Walker 1859) in the north-eastern part of the Carpathian Basin with a new Ukrainian record and Hungarian data. Bulletin OEPP/EPPO Bulletin 47 (2): 279–282. DOI: 10.1111/epp.12384

 

PIORiN 2019. Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis (Walker)). Rozprzestrzeniający się szkodnik bukszpanów w Polsce. [The box tree moth (Cydalima perspectalis (Walker)). A spreading pest of box trees in Poland]. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Warszawa. https://piorin.gov.pl/files/userfiles/wnf/nowe_zagrozenia/c._perspectalis.pdf [dostęp: 14.04.2024].

 

Plant C.W., Poole C., Salisbury A., Bird S. 2019. The box-tree moth Cydalima perpectalis (Walker, 1859) in Britain: an overview of its spread and current status. The Entomologist’s Record and Journal of Variation 131: 122–147.

 

Poloni R., Dhennin M., Mappes J., Joron M., Nokelainen O. 2023. Positive and negative frequency-dependent selection acting on polymorphism in a palatable moth. bioRxiv 2023.04.13.536688. DOI: 10.1101/2023.04.13.536688

 

Poltavsky A.N., Ilyina E.V. 2017. New finds of alien Lepidoptera species in Dagestan. Russian Journal of Biological Invasions 8: 347–350. DOI: 10.1134/S2075111717040087

 

Strachinis I., Kazilas C., Karamaouna F., Papanikolaou N.E., Partsinevelos G.K., Milonas P.G. 2015. First record of Cydalima perspectalis (Walker, 1859) (Lepidoptera: Crambidae) in Greece. Hellenic Plant Protection Journal 8: 66–72. DOI: 10.1515/ hppj-2015-0010

 

Suppo C., Bras A., Robinet C. 2020. A temperature- and photoperiod-driven model reveals complex temporal population dynamics of the invasive box tree moth in Europe. Ecological Modelling 432: 109229. DOI: 10.1016/j.ecolmodel.2020.109229

 

Tabone E., Enriquez T., Giorgi C., Venard M., Colombel E., Gaglio F., Buradino M., Martin J.C. 2015. Mieux connaître la pyrale du buis Cydalima perspectalis. [Better understand the box tree moth Cydalima perspectalis]. Phytoma: La Défense des Végétaux 685: 18–20.

 

Tuba K., Kelemen G., Molnár M. 2015. Colour and sex ratios in different box tree moth (Cydalima perspectalis) populations. s. 247–253. Proceedings of the 7th Congress on Plant Protection ”Integrated Plant Protection - a Knowledge-Based Step Towards Sustainable Agriculture, Forestry and Landscape Architecture”. November 24–28, 2014, Zlatibor, Serbia.

 

Wan H., Haye T., Kenis M., Nacambo S., Xu H., Zhang F., Li H. 2014. Biology and natural enemies of Cydalima perspectalis in Asia: Is there biological control potential in Europe? Journal of Applied Entomology 138 (10): 715–722. DOI: 10.1111/ jen.12132

Progress in Plant Protection (2024) 64: 89-96
Data pierwszej publikacji on-line: 2024-05-27 13:50:46
http://dx.doi.org/10.14199/ppp-2024-009
Pełny tekst (.PDF) BibTeX Mendeley Powrót do listy