1 maja 2004 r. Polska stała się członkiem Unii Europejskiej mogącym jednocześnie wpływać na kształt podejmowanych na forum decyzji,a z drugiej strony przestrzegać uchwalonych we wspólnocie dyrektyw i rozporządzeń – w tym m.in. w zakresie stosowania środków ochrony roślin. W wyniku obligatoryjnego od 2014 r. stosowania przez profesjonalnych producentów integrowanej ochrony, od samego początku widoczne było w Polsce stopniowe obniżanie zużycia substancji czynnych na tle pozostałych krajów. Jednak dalsza redukcja przy braku alternatywnych metod ograniczania agrofagów, będzie ze względów ekonomicznych potencjalnie skutkowała zmniejszeniem powierzchni upraw i wielkości produkcji. Stąd konieczność wzmożonych działań w kierunku hodowli nowych odmian, wdrażania precyzyj­nego monitoringu agrofagów, a także skutecznej i ogólnodostępnej ochrony biologicznej. Możliwości dalszej redukcji stosowania środków ochrony roślin (zwłaszcza na obszarach z gorszymi warunkami naturalnymi) są ograniczone, aczkolwiek możliwe i w dużym stopniu należy je wiązać z dalszym zachęcaniem rolników do podejmowania działań środowiskowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.

On May 1, 2004, Poland became a member of the European Union, which can influence the shape of decisions taken in the forum, and on the other hand, comply with directives and regulations adopted in the community – including, among others, in the field of the use of plant protection products. As a result of the mandatory use of integrated protection by professional producers since 2014, a gradual reduction in the use of active substances in Poland has been visible from the very beginning compared to other countries. However, further reduction in the absence of alternative methods of pest control will, for economic reasons, potentially result in a reduction in the area of crops and the volume of production. Hence the need for intensified actions towards breeding new varieties, implementing precise monitoring of pests, as well as effective and generally available biological protection. The possibilities for further reducing the use of plant protection products (especially in areas with worse natural conditions) are limited, although possible and to a large extent should be associated with further encouraging farmers to undertake environmental actions within the Common Agricultural Policy.

Analizy rynkowe 2011–2024. Rynek środków produkcji dla rolnictwa. Stan i perspektywy. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospo­darki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, nr 38, 56 ss.

Baranowski T., Dankowska E. 2012. Integrowana ochrona kasztanowca białego przed szrotówkiem kasztanowcowiaczkiem (Ca­meraria ohridella Deschka & Dimić). [The integrated protection of horse‐chestnuts against horse chestnut leafminer (Came­raria ohridella Deschka & Dimić)]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 52 (4): 807–810. DOI: 10.14199/ ppp-2012-138

Barzman M., Bàrberi P., Brich A.N.E., Boonekamp P., Dachbrodt-Saaydeh S., Graf B., Hommel B., Jensen J.E., Kiss J., Kudsk P., Lamichhane J.R., Messéan A., Moonen A.-C., Ratnadass A., Ricci P., Sarah J.-L., Sattin M. 2015. Eigth principles of integrated pest management. Agronomy for Sustainable Development 35 (4): 1199–1215. DOI: 10.1007/s13593-015-0327-9

Bereś P.K. 2008. Słonecznica orężówka (Helicoverpa armigera Hüb.) – kwarantannowy szkodnik kukurydzy. [Cotton bollworm (Helicoverpa armigera Hüb.) – quarantine maize pest]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (1): 90–93.

Bereś P.K. 2013. Studium nad doskonaleniem integrowanej ochrony kukurydzy przed zachodnią kukurydzianą stonką korzeniową (Diabrotica virgifera virgifera LeConte) i omacnicą prosowianką (Ostrinia nubilalis Hbn.). Rozprawy Naukowe Instytutu Ochrony Roślin, Zeszyt 29, 183 ss.

Bereś P.K. 2020. Nowe szkodniki oraz aktualne zagrożenia w uprawie zbóż i kukurydzy w Polsce uwzględniające metody inte­growanej ochrony roślin. W: Materiały szkoleniowe „Wybrane problemy integrowanej ochrony roślin uprawnych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego”. Olsztyn, 25.11.2020, 23 ss.

Bereś P.K. 2021. Europejski Zielony Ład a ochrona kukurydzy przed chwastami, chorobami i szkodnikami. s. 12–19. W: „Dzień Kukurydzy. Krajowe Dni Pola Minikowo 2021”. Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, 26 ss.

Bereś P.K. 2022. Znaczenie monitoringu agrofagów w integrowanej ochronie roślin w kontekście pojawu nowych gatunków szko­dliwych. Materiały szkoleniowe. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 08.11.2022, 30 ss.

Bereś P.K. 2023. Problemy w uprawie kukurydzy – abiotyczne i biotyczne. Polski Związek Producentów Kukurydzy, Poznań, 51 ss. ISBN 978-83-63257-14-9.

Bereś P.K., Konefał T. 2010. Distribution range of the European corn borer (Ostrinia nubilalis Hbn.) on maize in 2004-2008 in Poland. Journal of Plant Protection Research 50 (3): 326–334. DOI: 10.2478/v10045-010-0056-7

Bereś P.K., Ziętara P., Nakonieczny M., Kontowski Ł., Grzbiela M., Augustyniak M. 2022. Cydalima perspectalis in Poland – 8 years of invasion against the background of three other invasive species. Diversity 14 (1): 22. DOI: 10.3390/d14010022

Borodynko-Filas N., Pruszyński G., Strażyński P. 2017. Wirus żółtaczki rzepy (Turnip Yellows Virus, TuYV) i jego wektory – nowe zagrożenie w uprawie rzepaku. Streszczenia 57. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego, Poznań, 9–10 lutego 2017, s. 72.

Budzyński W. (red.). 2013. Integrowana ochrona i bezpieczeństwo zdrowotne rzepaku. Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju, Warszawa, 188 ss.

Bujak H., Kierzek R., Mrówczyński M., Strażyński P. 2024. Znaczenie odmian odpornych i tolerancyjnych na agrofagi w systemie Integrowanej Produkcji upraw rolniczych. Konferencja Ochrony Roślin, Streszczenia 64. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Zrównoważone rolnictwo i ochrona roślin”, Poznań, 7–8 lutego 2024: 14–15.

COBORU 2024. https://www.coboru.gov.pl/pl/publikacje [dostęp: 25.07.2024].

Domaradzki K., Snopczyński T., Jezierska-Domaradzka A. 2008. Zaślaz pospolity (Abutilon theophrasti Medik.), nowy groźny chwast upraw polowych – charakterystyka, występowanie i możliwości zwalczania. [Abutilon theophrasti Medik., new dan­gerous weed – characterization, apperance and control possibilities]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (2): 567–574.

Dz.U. 2013 poz. 455. Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin.

Dz.U. 2013 poz. 505. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 kwietnia 2013 r. w sprawie wymagań integro­wanej ochrony roślin.

Dz.U. 2023 poz. 412. Ustawa z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027.

Dz.U. UE L 2009 poz. 309. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin.

Häni F., Popow G., Reinhard H., Schwarz A., Tanner K., Vorlet M. 1998. Ochrona roślin rolniczych w uprawie integrowanej. Pań­stwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 333 ss.

Hołubowicz-Kliza G., Mrówczyński M., Strażyński P. 2018. Szkodniki i organizmy pożyteczne w integrowanej ochronie roślin rolniczych. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy, Puławy, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 502 ss.

Jankowski K., Strażyński P., Mrówczyński M., Gorzała G., Broniarz J. 2024. Doskonalenie metodyk Integrowanej Produkcji Roślin na przykładzie rzepaku ozimego. Konferencja Ochrony Roślin, Streszczenia 64. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Zrównoważone rolnictwo i ochrona roślin”, Poznań, 7–8 lutego 2024: 19–20.

Kałuski T., Gawlak M., Czyż M., Olejniczak A., Klejdysz T., Kubasik W., Strażyński P., Pieczul K., Sadowska K., Danielewicz J., Krawczyk K., Kamasa J., Dobosz R., Kornobis F., Trzmiel K., Hasiów-Jaroszewska B., Stalažs A. 2019. Pest Risk Assessment for selected pests – reports prepared in Institute of Plant Protection – NRI in 2018. Streszczenia 59. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Nowoczesne rozwiązania w ochronie roślin”, Poznań, 12–14 lutego 2019, s. 79.

Kierzek R., Matysiak K., Korbas M., Sosnowska D., Mrówczyński M., Krawczyk R., Danielewicz J., Horoszkiewicz-Janka J., Kardasz P., Strażyński P., Najewski A. 2022. Zwiększenie efektywności integrowanej ochrony pszenicy ozimej zgodnie z za­łożeniami Europejskiego Zielonego Ładu (M. Mrówczyński, red.). Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 106 ss. ISBN 978-83-64655-80-7.

Klejdysz T. 2020. Skośnik buraczak – nowe wyzwanie w ochronie buraka cukrowego. https://www.farmer.pl/produkcja-roslinna/ ochrona-roslin/skosnik-buraczak-nowe-wyzwanie-w-ochronie-buraka-cukrowego,92640.html [dostęp: 15.06.2024].

Korbas M., Mrówczyński M., Bereś P.K., Piszczek J., Wójtowicz A., Jajor E., Strażyński P. 2021. Perspektywy wykorzystania odmian roślin rolniczych odpornych i tolerancyjnych na agrofagi zgodnie ze strategiami KE. Konferencja Ochrony Roślin, Streszczenia 61. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Nowe strategie ochrony roślin”, Poznań, 10–12 lutego 2021, s. 71.

Matyjaszczyk E., Tratwal A., Walczak F. 2010. Wybrane zagadnienia ochrony roślin w rolnictwie ekologicznym i integrowanej ochronie roślin. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 103 ss.

Mrówczyński M. 2003. Studium nad doskonaleniem ochrony rzepaku ozimego przed szkodnikami. Rozprawy Naukowe Instytutu Ochrony Roślin, Zeszyt 10, 61 ss.

Mrówczyński M. (red.). 2013a. Integrowana ochrona upraw rolniczych. Podstawy integrowanej ochrony. Tom I. Powszechne Wy­dawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań, 153 ss.

Mrówczyński M. (red.). 2013b. Integrowana ochrona upraw rolniczych. Zastosowanie integrowanej ochrony. Tom II. Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne Sp. z o.o., Poznań, 286 ss.

Mrówczyński M. (red.). 2021. Zwiększenie efektywności integrowanej ochrony rzepaku ozimego zgodnie z założeniami Europej­skiego Zielonego Ładu. Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju, Warszawa, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 178 ss. ISBN 978-83-959757-5-2. ISBN 978-83-64655-76-0.

Mrówczyński M., Klejdysz T., Kubasik W., Pruszyński G., Strażyński P. 2018. Problemy i praktyczne aspekty ochrony upraw rolniczych przed szkodnikami – nowe wyzwania i zagrożenia. Streszczenia 58. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego, Opalenica, 6–8 lutego 2018, s. 14.

Pruszyński S. (red.). 2016. Metody ochrony w integrowanej ochronie roślin. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Od­dział w Poznaniu, 148 ss.

Pruszyński S., Bartkowski J., Pruszyński G. 2012. Integrowana ochrona roślin w zarysie. Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwi­nowie, Oddział w Poznaniu, 56 ss.

Sosnowska D. 2018. Konserwacyjna metoda biologiczna wsparciem integrowanej ochrony roślin i rolnictwa ekologicznego. [The contribution of conservation biological control method to integrated plant protection and organic farming]. Progress in Plant Protection 58 (4): 288–293. DOI: 10.14199/ppp-2018-040

Strażyński P. 2023. Studium nad doskonaleniem integrowanej ochrony zbóż ozimych przed mszycą czeremchowo-zbożową (Rho­palosiphum padi L.) – wektorem wirusów żółtej karłowatości jęczmienia (Barley Yellow Dwarf Virus). Rozprawy Naukowe Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego, Zeszyt 34, 140 ss.

Strażyński P., Mrówczyński M. 2021. Zmiany w dostępności insektycydów w dobie wycofywania substancji czynnych – stan aktualny i prognozy. Konferencja Ochrony Roślin, Streszczenia 61. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Nowe strategie ochrony roślin”, Poznań, 10–12 lutego 2021, s. 40.

Strażyński P., Mrówczyński M., Korbas M., Krawczyk R., Jajor E., Śliwiński W. 2022. Wpływ Europejskiego Zielonego Ładu i Strategii Komisji Europejskiej na ochronę rzepaku ozimego w Polsce. Konferencja Ochrony Roślin, Streszczenia 62. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Europejski Zielony Ład a przyszłość ochrony roślin”, Poznań, 16–18 lutego 2022: 51–52.

Strażyński P., Ruszkowska M., Krówczyńska A. 2016. Aphids of the genus Diuraphis caught by Johnson suction trap in Poznań, Poland. Journal of Plant Protection Research 56 (4): 328–330. DOI: 10.1515/jppr-2016-0053

Śliwiński W., Krawczyk R., Korbas M., Mrówczyński M., Horoszkiewicz-Janka J., Strażyński P., Bereś P.K., Piszczek J., Stobiec­ki T., Matysiak K., Sosnowska D., Węgorek P., Tomalak M., Jajor E., Danielewicz J., Zamojska J., Górski D., Kowalska J., Jakubowska M., Anyszka Z., Broniarek-Niemiec A., Hołdaj M., Jarecka-Boncela A., Lisek J., Masny S., Piotrowski W., Po­niatowska A., Puławska J., Sekrecka M., Soika G., Warabieda W., Włodarek A. 2021. Ekspertyza dotycząca możliwości ogra­niczenia zużycia środków ochrony roślin oraz realizacji celów strategii „Od pola do stołu” w Polsce do roku 2030. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy, Skiernie­wice, 134 ss.

Tratwal A., Baran M. 2018. The role of guidelines in pest monitoring and warning systems in integrated pest management. Journal of Plant Protection Research 58 (3): 211–214. DOI: 10.24425/122941

Tratwal A., Baran M. 2019. Platforma Sygnalizacji Agrofagów – nauka praktyce rolniczej. [Online Pest Warning System – science for practice]. Progress Plant Protection 59 (2): 119–125. DOI: 10.14199/ppp-2019-016

Trzmiel K., Klejdysz T., Strażyński P. 2024. Badania infekcyjności owadów – wektorów wirusów zbóż i rzepaku w celu oceny aktualnego zagrożenia tych upraw. Konferencja Ochrony Roślin, Streszczenia 64. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Zrównoważone rolnictwo i ochrona roślin”, Poznań, 7–8 lutego 2024: 122–123.

Węgorek P., Korbas M., Zamojska J., Kierzek R., Piszczek J., Pieczul K. 2013. Odporność agrofagów na środki ochrony roślin. s. 87–127. W: Integrowana ochrona upraw rolniczych. Podstawy integrowanej ochrony. Tom I (M. Mrówczyński, red.). Po­wszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań, 53 ss. ISBN 978-83-09-01152-1.

Węgorek P., Mrówczyński M., Strażyński P., Dworzańska D., Zamojska J. 2019. Odporność jesiennych szkodników rzepaku na insektycydy w Polsce po wycofaniu ze stosowania zapraw neonikotynoidowych. Streszczenia 59. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego „Nowoczesne rozwiązania w ochronie roślin”, Poznań, 12–14 lutego 2019, s. 166.

Węgorek P., Sosnowska D., Zamojska J., Strażyński P., Kardasz P. 2021. Integrowana ochrona rzepaku ozimego przed szkodni­kami. s. 34–53. W: Zwiększenie efektywności integrowanej ochrony rzepaku ozimego zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu (M. Mrówczyński, red.). Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju, Warszawa, Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 178 ss. ISBN 978-83-959757-5-2. ISBN 978-83-64655-76-0.

Węgorek P., Zamojska J., Dworzańska D., Korbas M., Danielewicz J., Buchowska-Ruszkowska M., Kierzek R., Matysiak K., Piszczek J., Olejarski P. 2015. Strategia przeciwdziałania odporności słodyszka rzepakowego i stonki ziemniaczanej na insek­tycydy. Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 12 ss.

Węgorek P., Zamojska J., Dworzańska D., Strażyński P. 2018. Monitoring odporności na insektycydy wybranych gatunków owa­dów w roku 2017 i strategie zapobiegania temu zjawisku. Streszczenia 58. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Pań­stwowego Instytutu Badawczego, Opalenica, 6–8 lutego 2018, s. 95.

Węgorek P., Zamojska J., Dworzańska D., Strażyński P., Bereś P.K., Drzewiecki S. 2020. Monitorowanie uodparniania się spraw­ców chorób na środki ochrony roślin oraz strategie zapobiegania temu zjawisku. Streszczenia 60. Sesji Naukowej Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego, Poznań, 11–13 lutego 2020, s. 8.

Wójtowicz A., Wójtowicz M., Pasternak M. 2019. Opracowanie i ocena wiarygodności modeli matematycznych do szacowania okresu inkubacji rdzy brunatnej żyta (Puccinia recondita). [Development and validation of the mathematical model for esti­mating the incubation period of leaf rust in rye (Puccinia recondita)]. Fragmenta Agronomica 36 (1): 88–99. DOI: 10.26374/ fa.2019.36.9