Wnik świerkowiec [Orussus abietinus (Scopoli, 1793)] w Drawieńskim Parku Narodowym, parazytoid o rosnącym znaczeniu?
Jewel beetle wood wasp [Orussus abietinus (Scopoli, 1793)] in the Drawa National Park, a parasitoid of increasing importance?
Andrzej Łabędzki, e-mail: andrzej_lab@poczta.onet.pl
Ekspertyzy i Doradztwo Naukowo-Badawcze, Wiklinowa 15, 62-095 Rakownia, PolskaAndrzej Mazur, e-mail: andrzej.mazur@up.poznan.pl
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny i Technologii Drewna, Katedra Entomologii i Fitopatologii Leśnej, Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań, PolskaRadosław Witkowski, e-mail: radoslaw.witkowski.kl@gmail.com
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny i Technologii Drewna, Katedra Entomologii i Fitopatologii Leśnej, Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań, PolskaTomasz Klejdysz, e-mail: t.klejdysz@iorpib.poznan.pl
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Badań Rejestracyjnych Agrochemikaliów, Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań, PolskaStreszczenie |
Wnik świerkowiec (Orussus abietinus) to przedstawiciel rodziny wnikowatych (Orussidae), błonkówek należących do podrzędu rośliniarek (Symphyta). Był on do niedawna jedynym gatunkiem reprezentującym tę rodzinę w Polsce. W ostatnich latach odkryto kolejne dwa gatunki – Orussus unicolor Latreille, 1812 oraz Pseudoryssus henschii (Mocsáry, 1910). Wnikowate to jedyna rodzina wśród rośliniarek, której przedstawiciele prowadzą pasożytniczy tryb życia i są parazytoidami innych owadów, głównie tych uznawanych za szkodniki techniczne drewna, a będąc wrogami naturalnymi szkodników mogą stanowić czynnik ograniczający szkody powodowane przez kambio-i ksylobionty. Orussus abietinus wykazywany był rzadko z terenu Polski w ubiegłym stuleciu i dopiero w ostatnich dwóch dekadach stał się zdecydowanie liczniejszy. Dodatkowo, niedawne wykrycie kolejnych gatunków z tej rodziny może świadczyć o tym, że zmieniający się klimat na obszarze Polski może służyć przedstawicielom wnikowatych, a preferują one ciepłe i nasłonecznione stanowiska. W pracy przedstawiono nowe stanowiska O. abietinus na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego stwierdzone w 2024 roku w trakcie badań entomofauny związanej z drzewami.
Jewel beetle wood wasp (Orussus abietinus) is a member of the parasitic wood wasps family (Orussidae), a hymenopteran insectsbelonging to the sawflies (Symphyta) sub-order. Until recently, it was the only species representing the family in Poland. In the last few years, two more species have been found – Orussus unicolor Latreille, 1812 and Pseudoryssus henschii (Mocsáry, 1910). Orussidae are the only family among herbivores sawflies whose representatives have a parasitic behavior and are parasitoids of other insects mainly those considered technical pests of wood, thus being natural enemies of pests they can be a limiting factor in the damage caused by cambio- and xylobionts. Orussus abietinus was reported rarely from Poland in the last century and only in the last two decades has itbecome decidedly more numerous. In addition, the recent finding of more two species of the family may indicate that the changingclimate in Poland may serve the members of the Orussidae, and it prefers warm habitats and sunny sites. This paper presents new localities of O. abietinus in Drawa National Park found in 2024 during studies of tree-associated entomofauna. |
Słowa kluczowe |
Orussus abietinus; parazytoidy; Polska; ksylobionty; szkodniki drewna; parasitoids; Poland; xylobionts; wood pests |
Referencje |
Blank S.M., Kraus M., Taeger A. 2006. Orussus smithi sp. n. and notes on other West Palaearctic Orussidae (Hymenoptera). s. 265–278, Pl. 11. W: Recent Sawfly Research: Synthesis and Prospects (S.M. Blank, S. Schmidt, A. Taeger, red.). Goecke & Evers, Keltern. ISBN 3-937783-19-9.
Hilszczański J., Borowski J., Tatur-Dydkowski J., Regner J., Piotrowski W., Gutowski J.M., Marczak D., Tarwacki G., Plewa R. 2021. Orussus unicolor Latreille, 1812 i Pseudoryssus henschii (Mocsáry, 1910) – nowe gatunki dla fauny krajowej wraz z danymi na temat występowania wnikowatych (Hymenoptera: Orussidae) w Polsce. Acta Entomologica Silesiana 29 (online 012): 1–8. DOI: 10.5281/zenodo.4905585
Kraus M. 1998. Die Orussidae Europas und des Nahen Osten (Hymenoptera: Orussidae). s. 283–300. W: Pflanzenwespen Deutschlands (Hymenoptera, Symphyta) (A. Taeger, S.M. Blank, red.). Kommentierte Bestandsaufnahme. Goecke & Evers, Keltern.
Schedl W. 2011. Zur Verbreitung, Biologie und Ökologie der Orussidae Österreichs und Südtirols (Insecta: Hymenoptera: Symphyta). Linzer biologische Beiträge 43 (1): 411–421. |
Progress in Plant Protection (2025) : 0-0 |
Data pierwszej publikacji on-line: 2025-01-15 16:58:42 |
http://dx.doi.org/10.14199/ppp-2025-001 |
Pełny tekst (.PDF) BibTeX Mendeley Powrót do listy |