Wprowadzenie przez Komisję Europejską Europejskiego Zielonego Ładu stawia nowe wyzwania w pracach hodowlanych nad odmianami, które będą wykazywać naturalną odporność lub tolerancję na patogeny i czynniki abiotyczne. Na podstawie wyników badań Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych uzyskanych w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Ekologicznego Doświadczalnictwa Odmianowego przeprowadzono ocenę wpływu ograniczania stosowania środków ochrony roślin oraz nawożenia mineralnego na reakcję odmiany Belcanto na wybrane patogeny, plonowanie i wybrane cechy morfologiczne. Oceniono również przy­datność odmiany do uprawy w systemie ograniczającym stosowanie chemicznych środków ochrony roślin i nawożenia mineralnego. Rezygnacja z ochrony fungicydowej oraz nawożenia azotem prowadziła do spadku plonowania i masy 1000 ziaren oraz obniżała wysokość roślin. Odmiana Belcanto w ekologicznym systemie uprawy wykazała niskie nasilenie objawów mączniaka prawdziwego zbóż i traw oraz wyższą masę 1000 ziaren w 3 z 5 sezonów wegetacyjnych.

The introduction of the European Green Deal by the European Commission poses new challenges in breeding work on varieties that will demonstrate natural resistance or tolerance to diseases and abiotic factors. Based on the results of research conducted by the Central Research Centre for Cultivar Testing, obtained within the framework of Post-registration Variety Testing and Ecological Variety Testing, an assessment was made of the impact of limiting the use of plant protection products and mineral fertilization on the resistance of the Belcanto variety to selected pathogens, yield and selected morphological features. The suitability of the variety for cultivation in a system limiting the use of pesticides and mineral fertilization was also assessed. Giving up fungicide protection and nitrogen fertilization led to a decrease in yield and 1000-grain weight and reduced the height of the plants. The Belcanto variety showed the greatest resistance to powdery mildew and a higher 1000-grain weight in 3 out of 5 growing seasons in the organic cultivation system.

Adamiak J., Adamiak E., Bruderek A. 2008. Wpływ fungicydu Unix 75 WG na plonowanie pszenżyta ozimego uprawianego w płodo­zmianie i wieloletniej monokulturze. [The effect of Unix 75 WG fungicide on grain yield of winter triticale cultivated in crop rotation and long term monoculture]. Progress in Plant Protection 48 (1): 255–258.

Alaru M., Laur Ü., Jaama E. 2003. Influence of nitrogen and weather conditions on the grain quality of winter triticale. Agronomy Research 1: 3–10.

Biberdžić M., Jelić M., Knežević B., Barać S., Maksimović G., Lalević D. 2013. The effect of climatic conditions and variety on some morphological and productivity characteristics of triticale. Research Journal of Agricultural Science 45 (3): 24–29.

Bielski S. 2015. Ekonomiczna efektywność zróżnicowanej intensywności ochrony fungicydowej pszenżyta ozimego. [Economical effect of differentiated intensity of winter triticale fungicide Protection]. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego 3/2015: 62–70.

Czajowski G., Czembor P. 2016. Chorobotwórczość Blumeria graminis f. sp. tritici i Blumeria graminis f. sp. triticale sprawców mącz­niaka prawdziwego zbóż i traw na pszenicy i pszenżycie. [Pathogenicity of Blumeria graminis f. sp. tritici and Blumeria grami­nis f. sp. triiticale the causal agents of wheat and triticale powdery mildew]. Progress in Plant Protection 56 (3): 360–365. DOI: 10.14199/ppp-2016-058

Dubis B., Szempliński W., Jabłoński H. 2000. Reakcja pszenżyta ozimego na sposób odchwaszczania i zwalczania chorób. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis, Agricultura 82: 57–62.

Filipowska T. 1994. Fuzariozy zbóż – nowy problem w uprawie pszenicy ozimej i pszenżyta w województwie gdańskim. Ochrona Roślin 38 (07): 7–8.

Gibson L.R., Nance C.D., Karlen D.L. 2007. Winter triticale response to nitrogen fertilization when grown after corn or soybean. Agronomy Journal 99 (1): 49–58. DOI: 10.2134/agronj2006.0195

Jaśkiewicz B. 2006. Regionalne zróżnicowanie produkcji pszenżyta w Polsce. W: Regionalne zróżnicowanie produkcji rolniczej w Polsce. Studia i Raporty IUNG-PIB Raporty PIB 3: 101–111. DOI: 10.26114/sir.iung.2006.03.08

Jaśkiewicz B., Podolska G. 2011. Uprawa roli i siew w integrowanej ochronie pszenżyta ozimego. s. 9–18. W: Metodyka integrowanej ochrony pszenżyta ozimego i jarego (M. Korbas, M. Mrówczyńki, red.). Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Poznań, 189 ss. ISBN 978-83-89867-68-1.

Kościelniak W., Dreczka M. 2009. Nowoczesna uprawa zbóż. Agencja Promocji Rolnictwa i Agrobiznesu „APRA”, Poznań, s. 183–192, 238 ss. ISBN 978-83-91453-28-5.

Koziara W. 1996. Wzrost, rozwój oraz plonowanie pszenżyta jarego i ozimego w zależności od czynników meteorologicznych i agrotechnicznych. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu 269, 99 ss.

Koziara W., Sulewska H., Panasiewicz K. 2007. Biologiczne i ekonomiczne skutki zaniechania nawożenia azotem upraw jęczmienia jarego i pszenżyta jarego. [Biological and economical effects of nitrogen fertilization desisting in spring barley and spring triticale cultivation]. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering 52 (3): 82–88.

Kurowski T.P., Brzozowska I., Brzozowski J. 2004. Wpływ stosowania różnych herbicydów i mieszanin herbicydowo-mocznikowych na stan zdrowotny pszenżyta ozimego. [The effect of application of different herbicides and herbicides combined with urea on the sanitary state of winter triticale]. Annales Univesitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E 59 (3): 1267–1274.

Kuś J., Mróz A., Skiba H. 1991. Wpływ chemicznego zwalczania chorób na plonowanie zbóż w różnych zmianowaniach. Fragmenta Agronomica 4: 72–81.

Małecka I., Blecharczyk A., Sawinska Z. 2004. Wpływ sposobów uprawy roli i nawożenia azotem na plonowanie pszenżyta ozimego. [Efffect of tillage systems and nitrogen fertilization on winter triticale yield]. Annales Univesitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio E 59 (1): 259–267.

Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO). Zboża. 2020a. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, Słupia Wielka.

Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO) w warunkach ekologicznych. Zboża. 2020b. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, Słupia Wielka.

Molga M. 1972. Meteorologia rolnicza. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, s. 554–558.

Mut Z., Sezer I., Gülümser A. 2005. Effect of different sowing rates and nitrogen levels on grain yield, yield components and some quality traits of triticale. Asian Journal of Plant Sciences 4 (5): 533–539. DOI: 10.3923/ajps.2005.533.539

Panasiewicz K., Koziara W., Sawinska Z., Sulewska H. 2012. Wpływ deszczowania, ochrony fungicydowej i nawożenia azotem na zdrowotność pszenżyta ozimego, odmiany Gniewko. [Effect of sprinkling irrigation, fungicide control and nitrogen fertilization on the health of winter triticale variety Gniewko]. Progress in Plant Protection 52 (2): 298–301. DOI: 10.14199/ppp-2012-053

Rachoń L., Szumiło G., Bobryk-Mamczarz A. 2018. Podatność na choroby grzybowe wybranych genotypów pszenicy ozimej w zależności od poziomu agrotechniki. [Susceptibility of selected winter wheat genotypes to fungal diseases in relation to the level of cultivation technology]. Agronomy Science 73 (1): 29–39. DOI: 10.24326/asx.2018.1.3

Rudnicki F. 2014. Postęp hodowlany pszenżyta ozimego w latach 1982–2012. II. Odporność na czynniki biotyczne i abiotyczne. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 273: 35–53. DOI: 10.37317/biul-2014-0017

Siekaniec Ł., Bereś P.K., Kaniuczak Z. 2018. Chemiczna ochrona liści pszenżyta ozimego przed chorobami i skrzypionkami oraz jej wpływ na wskaźniki ekonomiczne uprawy w województwie podkarpackim. [Chemical control of winter triticale leaves against diseases and leaf beetle larvae and its influence on economic indicators of cultivation in Podkarpacie voivodeship]. Progress in Plant Protection 58 (4): 306–313. DOI: 10.14199/ppp-2018-043

Skowera B., Puła J. 2004. Skrajne warunki pluwiotermiczne w okresie wiosennym na obszarze Polski w latach 1971-2000. [Pluviometric extreme conditions in spring season in Poland in the years 1971-2000]. Acta Agrophysica 3 (1): 171–177.

Sowa W., Arseniuk E., Krysiak H. 1994. Zróżnicowanie reakcji odmian i rodów pszenżyta ozimego na Septoria nodorum. Biuletyn Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 190: 17–24.

Sułek A., Podolska G., Leszczyńska D., Noworolnik K. 2007. Reakcja zbóż na nawożenie azotem. Studia i Raporty IUNG-PIB 9: 29–36.

Szmigiel A., Kiełbasa S., Paradowski R. 1997. Wpływ zagęszczonego siewu i retardantów na architekturę łanu i plonowanie zbóż jarych w warunkach górskich. Biuletyn Regionalny Akademii Rolniczej w Krakowie 314: 31–34.

Tratwal A., Walczak F. 2012. Occurence of economically important diseases of winter wheat in Poland in 2006–2010. Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin 67: 28–41.

Wakuliński W., Zamorski C., Nowicki B., Schollenberger M., Mirzwa-Mróz E., Mikulski W., Konieczny M. 2005. Grzyb Blumeria graminis (DC) Speer poważnym zagrożeniem dla pszenżyta. [Fungus Blumeria graminis (DC) Speer as serious risk for triticale in Poland]. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 45 (1): 505–510.

Walker A.S., Bouguennec A., Confais J., Morgant G., Leroux P. 2011. Evidence of host-range expansion from new powdery mildew mildew (Blumeria graminis) infections of triticale (×Triticosecale) in France. Plant Pathology 60 (2): 207–220. DOI: 10.1111/j.1365-3059.2010.02379.x

Weber R., Hryńczuk B. 2005. Choroby podstawy źdźbła owsa i pszenżyta ozimego w zależności od sposobu uprawy wieloletniego odłogu. Fragmenta Agronomica 22 (2): 249–257.

Wróbel E., Jabłoński H. 2004. Wpływ sposobu ochrony przed chorobami grzybowymi na plonowanie pszenżyta ozimego. [Effect of fungal diseases control methods on winter triticale yield]. Acta Scientiarum Polonorum, Agricultura 3 (1): 55–61.